بررسی روشهای ممانعت از تشکیل اگزوپلی ساکاریدهای باکتریایی در پساب ها

در فرایند پالایش پساب به روش لجن فعال نقص در ته نشین شدن لجن همواره یکی از مشکلات اکولوژیکی وتکنیکی بوده است و مشخص گردیده که تولید فراوان اگزوپلی ساکاریدهای باکتریایی در لجن فعال یکی از عواملی است که می تواند از ته نشین شدن لجن ممانعت نماید، طی این پدیده لجن حجیم شده و آبداری تشکیل می شود که در مرحله زلال سازی ته نشین نشده و با باقی ماندن در جریان خروجی از کارایی فرآیند تصفیه به شدت می کاهد. احتمال بروز این پدیده تحت شرایط فقر ازت و فسفات بویژه در پسابهای غنی از کربوهیدراتها افزایش می یابد. در این زمینه به دنبال پیدایش مشکل بالکینگ در سیستم تصفیه پساب کارخانه نوشابه سازی نوشاب شرایط موثر بر پیدایش این پدیده و راههای ممانعت از تولید اگزوپلی ساکاریدهای باکتریایی در پساب نوشابه مورد بررسی قرار گرفت تا راه حلهای ممکن برای رفع این مشکل ارائه گردد.در این پژوهش از آنجا که ساکارز قند اصلی در پساب این کارخانه بود ابتدا باکتریهایی که قادر به تولید اگزوپلی ساکارید از ساکارز بودند از نمونه لجن فعال این کارخانه بر روی محیطهای واجد ساکارز جدا گردید. سپس قابلیت تولید پلی ساکارید توسط این باکتریها در یک محیط پساب سنتتیک (متشکل از تعدادی نمک معدنی و کلرید آمونیم)، واجد قند ساکارز و نسبتهایی از ‏‎c.n‎‏ مورد بررسی قرار گرفت و از این که میان یک باکتری که نسبت به سایرین در نسبتهای بالاتر ‏‎(542)c. n‎‏ قادر به تولید پلی ساکارید از ساکارز بود به عنوان یکی از باکتریهای موثر در ایجاد بالکینگ انتخاب گردید. این باکتری که براساس کتاب برگی به نام میکروباکتریوم لوانی فورمنس شناسایی شد قادر بود در نسبتهای بالایی از ‏‎1000)c.n‎‏ تا ‏‎1500‎‏) که شرایط مناسب برای پیدایش بالگینگ است در حدود ‏‎178g l‎‏ اگزوپلی ساکارید با ویسکوزیته حدود ‏‎4600cp‎‏ تولید نماید که در فشارهای پایین تر اکسیژن محلول از قابلیت ژل شدن برخوردار بود. بررسی اثر نسبت ‏‎c.n‎‏ و تراکم فسفات، کلسیم و منیزیم در تولید اگزوپلی ساکارید نشان داد که کاهش نسبت ‏‎c.n‎‏ و افزایش فسفات موثرترین عوامل بازدارنده تولید این اگزوپلی ساکارید است ، به طوری که تولید اگزوپلی ساکارید در این باکتری با کاهش نسبت ‏‎c.n‎‏ از 1504 به 108 به میزان 4/89% و با افزایش فسفات از 5/7 به 9/68 ‏‎mmol. l‎‏ به میزان 8/55% کاهش نشان داد. با استفاده از نمونه های پساب ورودی کارخانه به عنوان محیط کشت که واجد نسبتهای متفاوت ‏‎c.n‎‏ و تراکم های متفاوت فسفات بودند نیز نتیجه حاصل از بررسی در محیط پساب سنتتیک تایید گردید. براین اساس افزودن مقادیر مناسبی کود ازت و فسفات جهت تنظیم نسبتهای ‏‎c.n‎‏ و ‏‎c.p‎‏ در پساب تحت تصفیه به عنوان راه حلهای موثر و کلیدی در رفع این مشکل تشخیص داده شد.